NE - WS H5+6

Bijbelse en mythologische uitdrukkingen

Veel uitdrukkingen uit de mythologie en de Bijbel gebruiken we nog in het Nederlands. Zoals adamsappel uit de Bijbel, en spartaans uit de Griekse en Romeinse mythologie.

Oude naamvallen

In het Nederlands vind je nog veel resten van oude naamvallen. Oude naamvallen bestaan vaak uit vormen van de (den, der, des) of te (ten, ter).

Woordenlijst

Een Babylonische spraakverwarring	Elkaar niet begrijpen door slechte communicatie/door elkaar heen praten	Laat deze(n) drinkbeker aan mij voorbijgaan	Een onprettige gebeurtenis niet ondergaan
Een barmhartige samaritaan	Iemand die anderen helpt zonder iets terug te verwachten	Sodom en gomorra	Twee steden uit de bijbel die gestraft werden voor hun slechtheid
De dag des oordeels	De dag waarop God alle mensen oordeelt en beloont of bestraft	Een wet van meden en perzen	Een wet of regel waaraan niets valt te veranderen
Zich geen knollen voor citroenen laten verkopen	Zich niet laten bedriegen	Er is niets nieuws onder de zon	Iets lijkt nieuw, maar dat is het niet
‘S lands wijs, ‘s lands eer	Andere culturen verbazen, maar respecteren	De doos van Pandora openen	Een bron van ellende de vrije loop laten
De bokken van de schapen scheiden	Goeden van slechten onderscheiden	De tand des tijds	Het natuurlijke proces van veroudering/slijtage
Een addertje onder het gras	Een verborgen gevaarlijke voorwaarde	Onverrichter zake	Zonder datgene gedaan te hebben wat men wilde
De nestor	Oudste en meest gerespecteerde persoon in een groep	Een bacchanaal aanrichten	Een uitbundig en wild feest vieren
Met de mantel der liefde bedekken	Fouten vergeven uit liefde	Op de bonnefooi	Zonder alles uit te stippelen, op goed geluk
Een gat in de markt	Mogelijkheid om (veel) geld te verdienen	Een roepende in de woestijn	Niet gehoord of begrepen worden
Een rib uit m’n lijf	Wat heel veel geld kost of gaat kosten	Iets onder de loep nemen	Iets kritisch, nauwkeurig bekijken
Zijn handen in onschuld wassen	Verklaren onschuldig te zijn	Een pyrrhusover- winning	Een overwinning met grote verliezen
Omzet	Totale inkomsten uit verkoop van diensten/producten	Ter ontnuchtering	Om nuchter te worden (bij dronkenschap)
Als paddenstoelen uit de grond schieten	Zeer snel opkomen	Uit de lucht gegrepen	Zomaar gezegd, niet beargumenteerd
De plaats des onheils	De plek waar iets ergs gebeurd is	Een tantaluskwelling	Een onbereikbaar verlangen of doel
Het zwaard van Damocles	Een voortdurend dreigend gevaar	De lier aan de wilgen hangen	Een activiteit stopzetten
Gereguleerd	Met veel regels, in veel regels vastgelegd	Voorzien	Verwachten dat er gaat gebeuren, voorspellen
Richtsnoer	Leidraad, datgene waarnaar je moet richten	De proef op de som nemen	Iets testen om zeker te zijn
Met argusogen bekijken	Wantrouwend in de gaten houden	Een homerisch gelach	Schaterend, onbedaarlijk gelach
Een gepasseerd station	Te laat, niet meer relevant	Een teken aan de wand	Een onheilspellend voorteken
Voorloper	Iemand die iets eerder doet dan anderen	(te) veel noten op je zang hebben	(te) veel eisen
Achilleshiel	Een zwakke plek in iets onkwetsbaars	Tezelfdertijd	Tegelijkertijd, in dezelfde periode
In koelen bloede	Zich bewust zijn van eigen kwaad	De haren rijzen je te berge	Je bent erg geschokt
Hermetisch	Dicht, zeer gesloten, onbegrijpelijk	In gebreke gebleven	Niet gedaan wat beloofd is
Ten strengste verboden	Beslist niet toegestaan	Brood zien in	Winstgevende mogelijkheden zien
Ten laste leggen	(officieel) beschuldigen van	Tendens	Een opvallende ontwikkeling of trend
Sisyfusarbeid	Zinloos werk dat nooit af komt	Ter nagedachtenis van	Om terug te denken aan
De tale Kanaäns	Plechtige of moeilijke taal	Fonetisch	Op de klanken betrekking hebbend
In de loop der tijd	In de loop van de tijd	Ter geruststelling	Om je gerust te stellen
Ter bevestiging van	Om iets te bevestigen	De benjamin	De jongste zoon uit een gezin
In zak en as zitten	Diep ongelukkig zijn	Slavisch	Van de Oost-Europese volksstam
Een doorn in het oog	Een grote ergernis	Ten voeten uit	Typisch, karakteristiek
De tocht der tochten	De Elfstedentocht	Te land, ter zee en in de lucht	Overal
Te zijner tijd	Dan, als het zo ver is	Budget	Bedrag dat je te besteden hebt
Te goeder trouw	Betrouwbaar, eerlijk	Teloorgaan	Verloren gaan, verdwijnen
Horeca	Hotels, restaurants en cafés	Reductie	Vermindering, versimpeling
Speculatief	Denkbeeldig, niet zeker	Te elfder ure	Op het laatste moment
Ter verhoging van	Om te verhogen	Te boek staan als	Bekend staan als
Naar de filistijnen	Volledig kapot	Analyse	Ontleding in bestanddelen
In den vreemde	In het buitenland	Heden ten dage	Nu, tegenwoordig
Onrendabel	Geen geld opleverend	Op den duur	Na verloop van tijd
‘S anderendaags	De volgende dag	In groten getale	Met zeer velen
Floreren	In trek zijn, bloeien	Nastreven	Proberen te bereiken
Op stel en sprong	Onmiddellijk	Ten huize van	In het huis van
Visionair	Toekomstvoorspeller	Bestemming	Het einde van een reis
Hamvraag	Belangrijkste vraag	Commercieel	Op winst gericht
Logischerwijs	Wat logisch is	Aanslaan	Veel succes hebben
Andermans	Van iemand anders	Van zins zijn	Van plan zijn
Koffiedik kijken	Speculeren	Hegemonie	Opperheerschappij
Collocatie	Vaste verbinding	In den beginne	In het begin
Beamen	Instemmen	Evolueren	Zich ontwikkelen
Desgewenst	Als u dat wilt	In het ongewisse	Onbekend
Concept	Schets, basisidee	Metropool	Zeer grote stad
Congrueren	Overeenstemmen	Ten onrechte	Niet terecht
Intrigerend	Zeer boeiend	Ter plaatse	Op de plaats
Ongerept	Niet aangetast	Ter wereld	Op de wereld
Memorabel	Onvergetelijk	Accommodatie	Onderkomen
Futuristisch	Toekomstig	Kanttekening	Opmerking
Een odyssee	Zwerftocht	Prognose	Voorspelling
Onthullen	Bekendmaken	Boosdoener	Misdadiger
Arbitrair	Willekeurig	Prepositie	Voorzetsel
Des duivels	Zeer boos	Uit den boze	Verboden
Te allen tijde	Altijd	Linguïst	Taalkundige
Enigszins	Een beetje	Lexicon	Woordenschat
Conserveren	Behouden	Allerhande	Allerlei
Optie	Mogelijkheid	Louter	Alleen maar
Variabel	Niet vast	Bezigen	Gebruiken
Exact	Precies	Sedert	Sinds
Gissen	Raden