GS - 6.2 & 6.3

Italiaans fascisme

Na WO1 kregen Italiaanse onderhandelaars weinig gedaan tijdens de vredesbesprekingen. Er was een economische en politieke crisis, waardoor er veel stakingen waren. Deze werden neergeslagen door de zwarthemden: voormalige frontsoldaten. Zij richtten samen met Benito Mussolini de Fascistische Partij op. Deze partij kreeg veel steun op straat, en van de Italiaanse elite. Mussolini besloot met zijn aanhang naar Rome te marcheren. Omdat de Italiaanse koning een burgeroorlog wilde voorkomen, droeg hij de macht over aan Mussolini in 1922.

Het fascisme ontwikkelde zich tot een ideologie, waarin militarisme, nationalisme en een sterke leider centraal stond. Individuele belangen werden in Italië onderschikt aan het belang van de staat. Italië veranderde naar een totalitaire samenleving, waarin politieke tegenstanders werden gevangengezet of vermoord. Een combinatie van propaganda en censuur leidde tot de indoctrinatie van het volk.

Hitlers ideologie

Ook in Duitsland was er veel woede na het verdrag van Versailles. Veel Duitsers gaven de schuld aan communisten, socialisten en Joden: de dolkstootlegende. Volgens Hitler kon alleen een sterke leider de orde herstellen. Na de machtsovername in Italië, maakte Hitler plannen om hetzelfde te doen. In 1923 deed hij een poging tot een staatsgreep in München, maar deze bierkellerputsch faalde, en Hitler werd veroordeeld tot 5 jaar cel. Hij hoefde maar 1 jaar in de gevangenis te zitten, en de staatsgreeppoging kon rekenen op veel sympathie.

Tijdens zijn tijd in de gevangenis schreef Hitler het boek Mein Kampf, waarin hij vastlegde wat zijn plannen waren voor Duitsland: er moest een sterke leider komen. Het was gebaseerd op het Italiaanse fascisme, maar Hitler voegde ook racisme toe. Hitler beweerde dat elk ras een eigen ruimte nodig heeft: Lebensraum. Hij was ook van mening dat het Germaanse (of Arische) ras superieur was. Het Duitse volk kon volgens Hitler alleen overleven zonder Joden.

De nazi’s kregen in 1933 de macht in Duitsland.

Op weg naar oorlog

Hitler maakte een herbewapeningsprogramma, waardoor Duitsland een miljoenenleger kreeg. Duitsland en Italië sloten een vriendschapsverdrag. Hitler positioneerde het Duitse leger in het grensgebied met Frankrijk. Vanaf 1938 zette Hitler zich op zijn Heim ins Reich-politiek: alle Duitssprekende gebieden moesten bij Duitsland horen. Oostenrijk sloot zich vrijwillig aan, en de logische vervolgstap was het Sudetenland in Tsjechoslowakije. Frankrijk en Groot-Brittannië hadden beloofd de Tsjechoslowaakse onafhankelijkheid te beschermen. Op de Conferentie van München kreeg Hitler zijn zin, maar hij mocht geen verdere veroveringen doen. Slechts een paar weken later viel hij andere delen van Tsjechoslowakije aan. De Brits-Franse appeasementpolitiek faalde.

De oorlog start

Duitsland sloot in het geheim een niet-aanvalsverdrag met de Sovjet-Unie: het Molotov-Ribbentroppact. In dit verdrag werd ook Polen verdeeld. Een week later viel Duitsland Polen binnen, en de Britten en Fransen verklaarden de oorlog op 1 september 1939.

In het voorjaar van 1940 viel Duitsland in een Blitzkrieg Noorwegen, Denemarken, Nederland, België en Frankrijk aan. Dit kon doordat het Duitse leger erg modern en groot was.

Een wereldwijde wereldoorlog

Ook in Noord-Afrika werd er veel gevochten, want veel landen hadden daar nog koloniën.

In 1941 verbrak Duitsland het Molotov-Ribbentroppact, en viel de Sovjet-Unie binnen. Voor Hitler was deze strijd niet alleen een uitbreiding van zijn rijk, maar ook een strijd tegen communisme. Deze Operatie Barbarossa (vernoemd naar een Duitse kruisvaarder) was in eerste instantie succesvol. Doordat de Duitse aanvoerlijnen naar het front steeds meer onder druk kwamen te liggen, had het Duitse leger het in de winter van 1942 - 1943 erg zwaar. Het Duitse leger werd uiteindelijk verslagen bij Stalingrad.

Ook Japan mengde zich in de oorlog. Ze vielen de Amerikaanse haven Pearl Harbor aan, en ook veel gebieden in Azië, waaronder Nederlands-Indië.

Het einde

Na de aanval op Pearl Harbor sloot de VS zich aan bij de geallieerden. Ze vochten in eerste instantie in Azië en Noord-Afrika. Van de geallieerden leverde de Sovjet-Unie de meeste soldaten.

Op D-day (officieel Operatie Overlord) vielen de geallieerden Duitsland massaal aan op de stranden van Normandië (noorden van Frankrijk). Vanuit daar vochten Britse, Amerikaanse, Canadese en Poolse soldaten zich een weg richting Duitsland. Ze vochten stevig door, maar ze hadden ook tegenslagen, zoals in de Ardennen en bij Arnhem.

In april 1945 bereikten de Sovjetsoldaten Berlijn. Een maand later pleegde Hitler zelfmoord, waarna Duitsland zich overgaf. De oorlog was in Europa voorbij, maar in Azië nog niet. Daarom besloot de toenmalige president van de VS, Harry S. Truman, een atoombom te gooien op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki, waarna ook Japan zich overgaf.

De Tweede Wereldoorlog eindigde op 15 augustus 1945.

Tijdvak en kenmerkende aspecten

1. Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologie fascisme en de totalitaire ideologie nationaalsocialisme.

2. De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie.

1900 - 1950: Tijd van wereldoorlogen