Naar alle leermiddelen

Nederlandse taal en literatuur: woordenschat

Woord Definitie
aan de knoppen draaien voor verandering zorgen
aandelen eigendomsbewijzen van een deel van een bedrijf
absurdisme zinloosheid
activa bezittingen van een bedrijf
ad hoc voor deze zaak / voor dit doel
ad rem gepast / ter zake / toepasselijk
adagium kernachtige spreuk / korte slogan
adequaat passend
afgewend voorkomen / niet verder laten gaan / stoppen
afhankelijke variabele gevolg / effect dat je onderzoekt
aflossingen terugbetalingen van een lening of een schuld
agitatie opwinding
aha-erlebnis plotseling tot een inzicht komen
al naar gelang afhankelijk van
alter ego andere kant van jezelf / tweede persoonlijkheid
alternatief vervanging / andere mogelijkheid
analyse onderzoek door ontledingen
anarchistisch geen macht accepterend
animo enthousiasme / verlangen
anoniem zonder (je) naam te noemen / onbekend
antidepressiva middelen die neerslachtigheid onderdrukken of voorkomen / middelen tegen depressieve gevoelens
aselecte willekeurige
attitude houding
autodidact alles zelf leren (zonder opleiding)
begrotingsbeleid beleid waarmee de ontwikkeling van de economie wordt beïnvloed (met ontvangsten en uitgaven)
begrotingstekort de mate waarin de inkomsten van de staat minder zijn dan de uitgaven
belastinginkomsten inkomsten uit belastingen
beleggen geld investeren (voor een positief rendement)
bestand zijn tegen een dreiging kunnen verwerken / je goed kunnen verdedigen of beschermen tegen
beul uitvoerder van een straf
biodiversiteit soortenrijkdom / verscheidenheid aan organismen
bizar merkwaardig
bonte gekleurde
brachten aan het licht maakten duidelijk
bruto binnenlands product totale omvang van een economie / totaal aan geproduceerde goederen en diensten
carpe diem pluk de dag
casu quo (c.q.) in dat geval
catch-22 een onmogelijke of onoplosbare situatie / vicieuze cirkel
centrale overheid landelijk bestuur
collectief gemeenschappelijke / wat geldt voor een grote groep
communis opinio algemene mening / opvatting van de gemiddelde burger
conditie voorwaarde
conditio sine qua non noodzakelijke voorwaarde
connectie verbinding
consensus overeenstemming
consulteren om raad vragen
contradictio in terminis term of uitspraak die een innerlijke tegenspraak bevat / term met een innerlijke tegenspraak (vb: een vierkante cirkel)
corpus delicti voorwerp waarmee een misdrijf is gepleegd
crescendo toenemend / stijgend
criterium richtlijn / maatstaf
cum laude met lof
cum suis (c.s.) met de zijnen / met zijn lotgenoten
dansen naar de pijpen van steeds slaafs doen wat iemand van je verlangt
data gegevens
de economie kromp de economie ging achteruit / de economie groeide negatief
de overhand hebben in de meerderheid zijn / het krachtigst zijn
democratisering proces waarbij het volk inspraak krijgt en meebeslist
deo volente (d.v.) zo de Heere wil
deposito geld dat tegen een vaste rente door een bank wordt bewaard
destructief ondermijnend / kapotmakend
diagnose de vaststelling van een ziekte
dientengevolge daardoor
dilemma’s problemen / lastige keuzes (vaak tussen twee slechte opties)
discipline tak van wetenschap
divide et impera verdeel en heers
doorgronden helemaal begrijpen / doorzien
drastische ingrijpende / rigoureuze
drijfveren motieven / redenen waarom je iets doet
duurzaamheid met zo min mogelijk impact op klimaat en milieu
economen deskundige op het gebied van de economie
een addertje onder het gras verraderlijk element
elite bevoorrechte klasse
empirisch door waarneming en ervaring verkregen
errare humanum est vergissen is menselijk
essentie wezen / hoofdzaak
eurolanden landen die de euro als munt hebben
evenwel maar
ex aequo op gelijke hoogte
exclusief bijzonder / speciaal bedoeld
exemplarisch als voorbeeld / bij wijze van voorbeeld
experimenteel proefondervindelijk
expliciet uitdrukkelijk / nadrukkelijk
expressief veelzeggend / met een sterke uitdrukking
extramurale zorg zorg buiten ziekenhuizen en verpleeghuizen
facetten aspecten / (verschillende) kanten van iets
feministisch strijdend voor vrouwenrechten
fictieve niet echt bestaande
financieringstekort alles wat de staat meer uitgeeft dan dat ze ontvangt en waardoor dus de staatsschuld toeneemt
flirten proberen te versieren
focus datgene waar je je op concentreert / brandpunt
fractie heel klein deel
frequentie aantal per tijdseenheid
gaat gepaard met gaat samen met
gedegen grondig / doortimmerd / deugdelijk
generaliseerden veralgemeniseren
geschifte idiote / gekke
groene energie energie afkomstig uit natuurlijke bronnen
het heilzame effect de positieve invloed
het mediane niveau het middelste getal van een reeks
huiveringwekkend beangstigend
humaan menselijk
hypothese vooronderstelling die wordt onderzocht
ietwat een beetje
imago beeld dat mensen van iets of iemand hebben
impasse situatie zonder oplossingen
impulsief zonder erover na te denken
in vino veritas wie dronken is, laat zijn ware aard zien
individuele losse / op zichzelf staande
inflatie algemene stijging van prijzen / geld wordt minder waard
innovatie vernieuwing
intensiteit sterkte
intentie plan / bedoeling
intercontinentale tussen verschillende continenten / tussen verschillende werelddelen
intuïtieve op gevoel (intuïtie) gebaseerde / niet-rationele / gevoelsmatige
junkstatus zeer lage financiële status
kapitaalmarkt deel van de vermogensmarkt waar leningen met een lange looptijd verhandeld worden
krediet lening
kredietbeoordelaars bedrijven die kredietwaardigheid beoordelen
kredietstatus mate waarin iets of iemand kan voldoen aan financiële verplichtingen
kwantitatief waarbij hoeveelheden van belang zijn / cijfermatig
legitiem wettig / rechtmatig
leken ondeskundigen
loyaal trouw
marktwaarde prijs van een product (onder normale economische omstandigheden)
medium middel (om informatie te verspreiden)
megalomaan wat getuigt van grootheidswaanzin
memento mori gedenk te sterven / onthoud dat je sterfelijk bent
mens sana in corpore sano een gezonde geest in een gezond lichaam
mentaal geestelijk
microkrediet financiering op kleine schaal
missie opdracht
modus operandi werkwijze
mondiale wereldwijde
monogamie samenleven met 1 vaste partner
morituri te salutant zij die gaan sterven, groeten u
muntunie landen met een gemeentschappelijke valuta
mutatis mutandis met de veranderingen die nodig zijn bij een andere toepassing
naar je hand zetten het zo regelen dat iets gebeurt zoals jij wilt
negeren geen aandacht schenken aan
nil volentibus arduum niets te moeilijk voor hen die willen
nomen est omen de naam is een voorteken
nominaal cijfer BBP zonder correctie voor inflatie
nota bene (nb) let goed op / vestig hier je aandacht op
nulhypothese vooronderstelling die ervan uitgaat dat er geen effect is
nulniveau niveau aangegeven op een bepaald moment in de tijd
obligaties verhandelbare schuldbewijzen voor een lening
onafhankelijke variabele oorzaak / situatie die men zelf verandert
onderdanen inwoners van een staat
ongenoegen ontevredenheid
onmiskenbaar zeer duidelijk / niet te missen
onontwarbare onverbrekelijk / niet uit elkaar te halen / sterk verknoopt
ontsporen uit de hand lopen
ophanden zijn binnenkort gebeuren / spoedig plaatsvinden
opmaat eerste aanzet / aanloop
ora et labora bid en werk
oratie redevoering / toespraak / eerste openbare college van een hoogleraar
ornithologen vogeldeskundigen
overheidsinkomsten inkomsten van de rijksoverheid
parallellen overeenkomsten
patronen regelmatigheden
patstelling situatie waaruit geen uitweg mogelijk lijkt
pecunia non olet geld stinkt niet
pensioenfonds fonds waaruit pensioenen betaald worden
persona non grata ongewenst persoon
placebo fopmiddel / imitatiepil
populatie groep met gemeenschappelijke kenmerken
postscriptum (p.s.) naschrift / toevoeging in een brief of mail aan het einde
postuleren een aanname opstellen
potentie mogelijkheid
potentiële mogelijke / in aanmerking komende
primus inter pares de eerste onder zijns gelijken
pro deo voor niets / zonder financiële vergoeding
protagonist hoofdpersoon
prototype eerste exemplaar van een nieuw product
proviand voedsel
provoceren uitdagen
pseudo- nep- / vals / misleidend
pseudoniemen schuilnamen
quo vadis? waarheen gaat gij?
reduceren verminderen / terugdringen
relatief betrekkelijk
remedie middel / medicijn
rente vergoeding voor het tijdelijk uitlenen van geld
rentelasten rentepercentage dat betaald moet worden over het geleende bedrag
repressie onderdrukking
rivalen concurrenten
saboteren verstoren / dwarsbomen / met opzet laten mislukken
sceptisch kritisch / aan alles twijfelend
schatkist geldmiddelen van een land
schuldhoudbaarheid beoordeling van de hoogte van de schuld en de mogelijkheden tot het aflossen van die schuld
schuldquote overheidsschuld als percentage van het bbp
si vis pacem, para bellum wie de vrede liefheeft, wapene zich ten oorlog
significant niet aan toeval toe te schrijven / veelbetekenend
simultaan tegelijkertijd / gelijktijdig
sociale onderneming een onderneming met een maatschappelijke missie
speculaties gissingen / (nog) onbewezen beweringen
staatsfinanciën inkomsten en uitgaven van de rijksoverheid
staatsschuld schuld van de overheid doordat ze meer geld uitgaf dan ze ontving
stakeholders een persoon die belang heeft ten opzichte van een organisatie
stante pede meteen / op staande voet
status quo toestand waarin zich iets bevindt / bestaande toestand
steekproef greep uit een verzameling individuen of exemplaren
steunaankopen (buitenlandse) valuta die zijn aangekocht om koersdaling tegen te gaan
sub rosa vertrouwelijk / in vertrouwen
symbiose samenleven van twee verschillende soorten
tabula rasa onbeschreven blad / schone lei
telescoop instrument waarmee je heel ver in het heelal kunt kijken
terra incognita onbekend land / zaak waarvan men niets weet
therapie geneeswijze / manier om psychische en fysieke aandoeningen te genezen
uiteraard natuurlijk / vanzelfsprekend
uniek enig in zijn soort
uniformiteit eenvormigheid
vanitas vanitatum, omnia vanitas ijdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid
veerkrachtig elastisch
veni, vidi, vici ik kwam, zag en overwon
vergaloppeert je struikelt door te snel te gaan
vergaren verzamelen
verhullen verbergen
verordening bindende overheidsmaatregel
verzoekingen verleidingen
vicieuze cirkel niet te doorbreken kringloop
vitaal fit en krachtig
voorschrift regel / bepaling
wetmatigheden iets dat klopt met de wetten van de wetenschap
zich kantte tegen verzette zich tegen / protesteerde tegen
zint (zinnen) bevalt (bevallen)